“လက္ရွိအေျခအေနမွာ Grade 1 နဲ႔ Grade 2 ရယ္ကို အၾကမ္းထုတ္ ထားၿပီးပါၿပီ။ အဲဒီအၾကမ္းကို ရွမ္းျပည္နယ္ မွာရွိတဲ့ ရွမ္းစာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီအားလံုး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ရွမ္းစာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီေကာ၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းမွာ ရွိတဲ့ ရွမ္းစာေပယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီကိုေရာ၊ တကၠသိုလ္မ်ား ဆိုင္ရာ ေကာ္မတီေတြ ကိုလည္း ပို႔လိုက္တယ္” ဟု စိုင္းလိုင္းဟန္က သက္ဆိုင္ရာေကာ္မတီ မ်ားသို႔ သင္႐ိုး ၫႊန္းတမ္း မူၾကမ္းေပးပို႔ထား သည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာသည္။
အဆိုပါ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းမူ ၾကမ္းကို သက္ဆိုင္ရာေကာ္မတီမ်ား က လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျဖည့္စြက္သင့္သည္မ်ားကို အႀကံဳျပဳ သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းအႀကံဳျပဳခ်က္မ်ားကို မတ္ ၁၃ ရက္ေန႔ ျပန္လည္ ေပးပို႔ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ရရွိလာေသာ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ၿခံဳငံု သံုးသပ္၍ ျပဳျပင္သင့္သည္မ်ား၊ အတိုး အေလွ်ာ့ ျပဳသင့္သည္မ်ား ကို ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းေနာက္ ရရွိလာသည့္ ေနာက္ဆံုးရလဒ္ကို အစည္းအေဝး ေခၚယူ၍ အစည္းအေဝး ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ဆံုးျဖတ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေနာက္ စာအုပ္အျဖစ္ ဆက္လက္၍ ႐ိုက္ႏွိပ္ ထုတ္ေဝသြားမည္ဟု သိရသည္။
Grade 1 တြင္ ဗ်ည္း ၁၉ လံုး၊ အေျခခံသရ ၁ဝ လံုး၊ သရ ဤ ၇ လံုး၊ သရ အူ ၅ လံုး၊ စုစုေပါင္း ၂၈ လံုးကို သင္ၾကားရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ Grade 2 တြင္ အသံျမင့္ အသတ္မ်ားျဖစ္သည့္ အ အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ င အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ မ အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ န အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ အသံျပတ္အသတ္မ်ားျဖစ္သည့္ က အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ သ အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ ပ အသတ္ ၁ဝ လံုး၊ စုစု ေပါင္း အသတ္ အလံုး ၆ဝ ကို သင္ ၾကားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းတို႔ကိုသင္ၾကားျခင္းျဖင့္ ရရွိလာ ႏိုင္သည့္ ဘာသာစကားတတ္ေျမာက္ မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ “Grade 1 နဲ႔ Grade 2 ကို သင္လိုက္ၿပီးၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ရွမ္းစာကို အေရး၊ အေျပာ၊ အဖတ္၊ နားေထာင္ လံုးဝ ေကာင္းေကာင္း ရသြားၿပီ။ သင္ၿပီးတာနဲ႔ 4 skills လံုးဝ ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ ျဖစ္သြားၿပီ” ဟု စိုင္းလိုင္းဟန္က ေျပာသည္။
ထိုသို႔ သင္ၾကားျခင္းသည္ ဘာသာစကားကို တတ္ေျမာက္ျခင္း ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္ ရွမ္း တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ စာေပမ်ား၊ သမိုင္းေၾကာင္း မ်ားႏွင့္ လက္ရွိတြင္ျဖစ္တည္ေနေသာ ယဥ္ေက်းမႈေရးရာ မ်ားကိုလည္း သင္ၾကားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ရွမ္းျပည္နယ္ထဲက ရွမ္းေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ကလည္း နည္းနည္းေလး ကြဲတဲ့ဟာ ေလးေတြ ရွိတယ္။ စစ္ကိုင္းနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ နည္းနည္းေလး ကြဲ ေနတာေတြ ရွိတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ျပည္မမွာ ရွိေနတဲ့ ရွမ္းအုပ္စု ေတြက ၾကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြဲေနတာ ေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါေတြကိုလည္း ကေလးေတြကို သင္ေပးဖို႔လိုပါ တယ္။ ဒါမွပဲကြ်န္ေတာ္တို႔ရွမ္းရဲ႕ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္ရာအားလံုးကို သိၿပီး ေတာ့မွ ကိုယ့္ရဲ႕ အခုလက္ရ ျဖစ္ေနတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈရယ္၊ ဟိုးအရင္က ယဥ္ေက်းမူရယ္ အဲဒီလိုလည္း သိရမွာပါ” ဟု စိုင္းလိုင္းဟန္က ေျပာသည္။
ရွမ္းဘာသာစကားတြင္ မူကြဲ သံုးခုရွိသည္ဟုသိရသည္။ ယင္းတို႔မွာ မငါးလံုးမူ၊ ဂံုရွမ္းစာႏွင့္ တိုင္းလ်ံ (ရွမ္းနီ) စာတို႔ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ အခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ “ကြ်န္ေတာ္တို႔လုပ္ေနတဲ့ မငါးလံုးကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ တစ္ခုလံုးကို သင္မယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာေနတဲ့ ရွမ္းေတြရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာသင္မယ္။ က်ိဳင္းတံု အတြက္ ၾကေတာ့ ဂံုရွမ္းစာသင္မယ္။ စစ္ ကိုင္းတိုင္းကၾကေတာ့ တိုင္းလ်ံစာ သင္မယ္။ ရွမ္းနီစာသင္မယ္” ဟု ယင္းက ေျပာသည္။ မငါးလံုး ဆိုသည္မွာ ေမာ္လူ (ဖတ္တတ္)၊ ေမာ္တ်န္႔ (ေရးတတ္)၊ ေမာ္နပ့္(တြက္တတ္)၊ ေမာ္ဆြမ္ (ျပန္လည္သင္ၾကားတတ္) ႏွင့္ ေမာ္ေပါင္(စီမံတတ္၊ ကြပ္ကဲ တတ္)ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ယင္း မငါးလံုးမူကို မဟတိုဟု လည္း ေခၚေၾကာင္း သိရသည္။
ရွမ္းဘာသာစကား သင္ၾကားမႈကို စိတ္ဝင္စားေသာ အေျခအေနသည္ ၿမိဳ႕ ေပၚႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားအၾကားတြင္ တူညီမႈ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ အနည္းငယ္ ကြဲျပားေၾကာင္းကို “ရြာမွာေနတဲ့ ရွမ္းကေလးေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ေပၚမွာေနတဲ့ ရွမ္း ကေလးေတြက ရွမ္းစာအေပၚ စိတ္ ဝင္စားမႈက ကြာတယ္။ ရြာမွာေနတဲ့ ရွမ္းကေလးေတြက ရွမ္းစာကိုပိုၿပီး ေတာ့ စိတ္ဝင္စားတယ္။ ပိုလည္း လိုခ်င္ၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚက ကေလး ၾကေတာ့ တစ္ျခားပညာရပ္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရေတာ့ ရွမ္းစာက သိပ္ၿပီး အသံုးမဝင္ဘူး ဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္ ရွိၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚက မိဘေတြက ရွမ္းစာကို သိပ္အားမေပးဘူးလို႔ မွတ္ခ်က္ေပးလို႔ ရတယ္”ဟု စိုင္းလိုင္းဟန္ က ေျပာသည္။
ရွမ္းဘာသာစကားကို မတတ္ ေျမာက္သည့္အတြက္ အသံုးမတည့္ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ တတ္ေျမာက္လွ်င္ အသံုးဝင္မည္ျဖစ္ၿပီး စာအုပ္မ်ားထုတ္ ေဝႏိုင္ျခင္း၊ အြန္လိုင္းတြင္ အသံုးျပဳ ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ေနပါက ဘာသာ စကားသည္ အသံုးဝင္ေန၊ အသံုးတည့္ ေနမည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွမ္းလူႀကီး မ်ားက ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အတူ ရွမ္းဘာသာစကားသင္ ၾကားရန္လိုအပ္ေၾကာင္းကို “လူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးမွာ စာေပက အသက္ေသြးေၾကာပဲ။ စာေပေပ်ာက္ရင္ အဲဒီလူမ်ိဳး ေတာ့ ဘာမွျပစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ အဝတ္အစားပဲ ဝတ္ျပမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပတိုက္ မွာပဲ ထားဖို႔ ရွိမယ္။ လူမ်ိဳးဆိုတာ စာေပနဲ႔မွပါ။ စာေပကို ျပႏိုင္မွ လူမ်ိဳးက ဘယ္ေလာက္အထိ အဆင့္ျမင့္တဲ့ လူမ်ိဳးျဖစ္တယ္ လို႔ ေျပာလို႔ရမယ္။ စာေပက သက္ေသျပတယ္။ကိုယ့္ပစၥည္းကို ကိုယ္မျမႇင့္တင္ဘူး ဆိုရင္ ကိုယ့္ပစၥည္းက တန္ဖိုးရွိမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု စိုင္းလိုင္းဟန္ ကေျပာသည္။
ရွမ္းဘာသာစကား အတြက္ ျပင္ဆင္ထားသည့္ စာအုပ္တြင္ ဓာတ္ပံု မ်ားကို ထည့္သြင္းထားေၾကာင္း၊ ယခု လာမည့္ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ စတင္သင္ၾကားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ကေလး ၃ဝ ႏွင့္အထက္ ရွိေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ဆရာ မ်ားကို ခန္႔ထားေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔ကိုျပည္နယ္အစိုးရက တာဝန္ ယူမည္ ျဖစ္ၿပီး အေျခခံပညာေက်ာင္း မ်ားတြင္ ဘာသာစကား သင္ၾကား ေပးႏိုင္မည့္ ဆရာ၊ ဆရာမ လံုေလာက္မႈ မရွိေသးေၾကာင္းႏွင့္ ဆရာမ်ားကို လည္း မြမ္းမံသင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ ေပးေနေၾကာင္းသိရသည္။
ရွမ္းဘာသာစကားကို တရားဝင္ သင္ၾကားခြင့္မရမီက ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားတြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ဦးေဆာင္၍ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ သင္ၾကားေပးခဲ့ ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
( ျမန္မာအင္ဒီပဲန္ဒင့္)
